Odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne po 1 czerwca 2015 r.

Przejście to ma dla odpadów dwie konsekwencje. Po pierwsze, klasyfikacja mieszanin chemicznych według CLP nie jest tożsama z klasyfikacją preparatów według dyrektywy. Czyli nie jest to zabieg typu translacyjnego, lecz ponowna klasyfikacja z uwzględnieniem zasad klasyfikacji CLP składników oraz nowych reguł przeliczeniowych. I tak, bywa, że mieszanina uznawana dotychczas za nie stwarzająca zagrożeń staje się mieszaniną niebezpieczną i wymaga karty charakterystyki oraz znakowania piktogramami ostrzegawczymi. Bywa także odwrotnie, chociaż rzadziej.

Z surowców, mieszanin niebezpiecznych mogą powstawać odpady niebezpieczne. Czyli jednostki odpowiedzialne w przedsiębiorstwach za gospodarkę odpadami winny zweryfikować, czy wytwarzany dotychczas odpad inny niż niebezpieczny nie stanie się odpadem niebezpiecznym. W jaki sposób to zrobić? W odniesieniu do części właściwości niebezpiecznych odpadów stosuje się metody kalkulacyjne analogiczne do klasyfikacji preparatów chemicznych, które zawarte są w dyrektywie dotyczącej mieszanin niebezpiecznych – tej samej, która „zniknęła” 1 czerwca 2015 r., ustępując miejsca dla Rozporządzenia CLP. Jak więc klasyfikować odpady w zakresie np. toksyczności?

Podstawy prawne uznawania odpadów za niebezpieczne
Ustawa o odpadach
Ustawa o odpadach z 14 grudnia 2012 r. (Dz.U.2013.21) definiuje w art. 3.4 odpady niebezpieczne. Według tego artykuły, są to odpady wykazujące co najmniej jedną spośród właściwości niebezpiecznych. Właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, określa załącznik nr 3 do ustawy.

Załącznik nr 3
Właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi
H1    „wybuchowe”: substancje i preparaty, które mogą wybuchnąć pod wpływem ognia lub które są bardziej wrażliwe na wstrząs lub tarcie niż dinitrobenzen,
H2    „utleniające”: substancje i preparaty, które w kontakcie z innymi substancjami, w szczególności z substancjami łatwopalnymi, wykazują silne reakcje egzotermiczne,
H3-A    „wysoce łatwopalne”:
    – substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu niższej niż 21°C (w tym skrajnie łatwopalne ciecze) lub
    – substancje i preparaty, które mogą się rozgrzać, a następnie zapalić pod wpływem kontaktu z powietrzem w temperaturze otoczenia, bez doprowadzenia energii, lub
    – substancje i preparaty stałe, które mogą z łatwością zapalić się po krótkim kontakcie ze źródłem zapłonu i które palą się nadal lub ulegają zniszczeniu po usunięciu źródła zapłonu, lub
    – substancje i preparaty gazowe, łatwopalne w powietrzu pod normalnym ciśnieniem, lub
    – substancje i preparaty, które w kontakcie z wodą lub wilgotnym powietrzem tworzą wysoce łatwopalne gazy w niebezpiecznych ilościach,
H3-B    „łatwopalne”: substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu równej lub wyższej niż 21°C i niższej niż lub równej 55°C,
H4    „drażniące”: substancje i preparaty niewykazujące działania żrącego, które w wyniku bezpośredniego, długotrwałego lub powtarzającego się kontaktu ze skórą lub błoną śluzową mogą wywołać stan zapalny,
H5    „szkodliwe”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą powodować ograniczone zagrożenie dla zdrowia,
H6    „toksyczne”: substancje i preparaty (w tym substancje i preparaty bardzo toksyczne), które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą powodować poważne, ostre lub chroniczne zagrożenie dla zdrowia, a nawet śmierć,
H7    „rakotwórcze”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać raka lub zwiększać częstotliwość jego występowania,
H8    „żrące”: substancje i preparaty, które w zetknięciu z żywymi tkankami mogą spowodować ich zniszczenie,
H9    „zakaźne”: substancje i preparaty zawierające żywe drobnoustroje lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby u ludzi lub innych żywych organizmów,
H10    „działające szkodliwie na rozrodczość”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać niedziedziczne wrodzone deformacje lub zwiększyć częstotliwość ich występowania,
H11    „mutagenne”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać dziedziczne defekty genetyczne lub zwiększyć częstotliwość ich występowania,
H12    odpady, które w kontakcie z wodą, powietrzem lub kwasem uwalniają toksyczne lub bardzo toksyczne gazy,
H13(*)    „uczulające”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania lub wniknięcia przez skórę, są w stanie wywołać reakcję nadwrażliwości, tak że w wyniku dalszego narażenia na kontakt z tą substancją lub preparatem pojawiają się charakterystyczne skutki negatywne,
H14    „ekotoksyczne”: odpady, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagrożenie dla co najmniej jednego elementu środowiska,
H15    odpady, które po zakończeniu procesu unieszkodliwiania mogą w dowolny sposób wydzielić inną substancję, np. w formie odcieku, która ma którąkolwiek spośród cech wymienionych powyżej.
Uwagi
1. Przypisania właściwości niebezpiecznych: „toksyczne” (i „bardzo toksyczne”), „szkodliwe”, „żrące”, „drażniące”, „rakotwórcze”, „działające szkodliwie na rozrodczość”, „mutagenne” i „ekotoksyczne” dokonuje się na podstawie kryteriów określonych w załączniku VI do dyrektywy Rady 67/548/EWG z 27 czerwca 1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawodawczych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych (Dz. Urz. WE L 196 z 16.08.1967, str. 1).
2. W odpowiednich przypadkach mają zastosowanie wartości dopuszczalne wyszczególnione w załącznikach II i III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/45/WE z 31 maja 1999 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania preparatów niebezpiecznych (Dz. Urz. WE L 200 z 30.07.1999, str. 1).

Metody badawcze
Metody, które należy stosować, są opisane w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 440/2008 z 30 maja 2008 r., ustalającym metody badań zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urz. UE L 142 z 31.05.2008, str. 1) i w innych odnośnych notach CEN. (*) O ile dostępne są metody badawcze.
   
Jak widać, w procedurach klasyfikacyjnych ustawa o odpadach nadal nakazuje sięgać do unijnych aktów prawnych, które z 1 czerwca 2015 r. uchyla i zastępuje Rozporządzenie CLP.

Katalog odpadów
Nowa edycja ustawy o odpadach wymaga wydania kompletu rozporządzeń wykonawczych, gdyż poprzednie wygasają z mocy prawa z 23 stycznia 2016 r. (przed nowelizacją ustawy, z 15 stycznia 2015, był to termin 23.01.2015). Rozporządzenie – Katalog odpadów podpisano 9 grudnia 2014r. (Dz.U.2014.1923). W akcie tym, w objaśnieniu nr 4, pod tabelą obowiązujących kodów odpadów, czytamy:

4)    W przypadku odpadów, którym można przypisać zarówno kody odpadów niebezpiecznych, jak i odpadów innych niż niebezpieczne (tzw. kody lustrzane), stosuje się następujące zasady:
1)    opis rodzaju odpadów w katalogu odpadów zawierający szczegółowe lub ogólne odniesienie do „substancji niebezpiecznych” ma zastosowanie jedynie w przypadku odpadów faktycznie zawierających dane substancje niebezpieczne, które sprawiają, że odpady te wykazują jedną lub szereg właściwości, z wyjątkiem właściwości zakaźnych, określonych w załączniku nr 3 do ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach;
2)    ocena właściwości odpadów, powodujących, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, może zostać dokonana przez wykorzystanie postanowień zawartych w załączniku nr 3 do ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach lub, o ile nie wskazano inaczej, w rozporządzeniu (WE) nr 1272/2008, przez przeprowadzenie badania zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 440/2008 z 30 maja 2008 r. ustalającym metody badań zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urz. UE L 142 z 31.05.2008, str. 1, z późn. zm.) lub innymi uznanymi międzynarodowo metodami badawczymi i wytycznymi, biorąc pod uwagę art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w odniesieniu do badań na ludziach i zwierzętach;
3)    odpady zawierające polichlorowane dibenzo-p-dioksyny i dibenzofurany (PCDD/PCDF), DDT (1,1,1-richloro– 2,2-bis (4-chlorofenylo) etan), chlordan, heksachlorocykloheksany (włącznie z lindanem), dieldrynę, endrynę, heptachlor, heksachlorobenzen, chlorodekon, aldrynę, pentachlorobenzen, mireks, toksafen, heksabromobifenyl i/lub PCB w ilości przekraczającej dopuszczalne wartości stężenia wskazane w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 850/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. dotyczącego trwałych zanieczyszczeń organicznych i zmieniającego dyrektywę 79/117/EWG (Dz. Urz. UE L 158 z 30.04.2004, str. 7, z późn. zm.) są klasyfikowane jako niebezpieczne;
4)    w stosownych przypadkach przy ustalaniu właściwości odpadów, powodujących, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, mogą być brane pod uwagę poniższe uwagi zawarte w załączniku VI do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008:
    – 1.1.3.1. Uwagi odnoszące się do identyfikacji, klasyfikacji i oznakowania substancji: uwagi B, D, F, J, L, M, P, Q, R oraz U,
    – 1.1.3.2. Uwagi odnoszące się do klasyfikacji i oznakowania mieszanin: uwagi 1, 2, 3 i 5;
5)    po dokonaniu oceny właściwości odpadów, powodujących, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, zgodnie z niniejszą metodą należy przyporządkować im odpowiedni kod odpadów – właściwy dla odpadów niebezpiecznych lub odpadów innych niż niebezpieczne.

Jak widać, ustawodawcy mieli świadomość zmian zachodzących w klasyfikacji chemikaliów i ich wpływu na diagnostykę uznawania odpadów za niebezpieczne. Tylko dlaczego tak istotne wskazówki klasyfikacyjne zapisywane są w rozporządzeniu wykonawczym, w objaśnieniach zapisanych na ostatniej stronie prawie 40-stronicowego dokumentu?

Rozporządzenie ministra środowiska, w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne
W oparciu, wyłącznie, o definicje zawarte w ustawie o odpadach (zarówno tej z 2001 roku, jak i obecnej) nie da się jednoznacznie przypisać lub wykluczyć niektórych właściwości niebezpiecznych odpadów. Dlatego wydane zostało dodatkowe rozporządzenie – w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz.U. 2004.128.1347). Rozporządzenie to opiera klasyfikację na dyrektywach o substancjach i preparatach chemicznych – jest więc archaiczne i utraci ważność z 23 stycznia 2016 roku. W przygotowaniu jest nowe rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków uznania odpadów niebezpiecznych za inne niż niebezpieczne. Opiera ono klasyfikację odpadów, w zakresie właściwości niebezpiecznych: „toksyczne” (i „bardzo toksyczne”), „szkodliwe”, „żrące”, „drażniące”, „rakotwórcze”, „działające szkodliwie na rozrodczość”, „mutagenne” i „ekotoksyczne”,  o procedury zawarte w Rozporządzeniu CLP.

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1357/2014
Rozporządzenie CLP zostało wydane w 2008 roku, kilka tygodni po wydaniu Nowej Dyrektywy Odpadowej, która bezpośrednio spowodowała wydania nowej ustawy o odpadach (Dz.U. 2013.21). W krótkim czasie stało się jasne, że zapisane w dyrektywie Odpadowej odniesienie klasyfikacji odpadów niebezpiecznych do sposobów klasyfikacji chemikaliów, zapisanych w dyrektywach o substancjach i preparatach chemicznych, musi zostać zmienione. Terminem ostatecznym był 1 czerwca 2015, czyli data uchylenia tych dyrektyw. Prowadzone w UE konsultacje w tej kwestii przebiegały bardzo mozolnie i nie doprowadziły do ostatecznego konsensusu. 18 grudnia 2014, rzutem na taśmę, podpisano rozporządzenie Komisji (UE) nr 1357/2014. Rozporządzenie to (zgodnie z art. 2), wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od 1 czerwca 2015 r. Dotyczy ono zmian w dyrektywie odpadowej:
a.    właściwości niebezpieczne odpadów zmieniają sygnaturę z H na HP,
b.    zmieniają się niektóre właściwości niebezpieczne,
c.    zmienia się cały załącznik III do dyrektywy, w którym zawarto zasady klasyfikacji i przypisania właściwości niebezpiecznych odpadów HP w oparciu o rozporządzenie CLP,
d.    zasady klasyfikacji w odniesieniu do HP9 – zakaźne pozostawiono w gestii indywidualnej kraju członkowskiego.

Właściwości niebezpieczne odpadów HP oraz sposób ich przypisywania
Tabela poniżej zestawia właściwości niebezpieczne odpadów.


Nazwa właściwości niebezpiecznej podana jest dopiero w ostatniej kolumnie, jeżeli nie następowała zmiana. Jak widać, większość nazw właściwości niebezpiecznych pozostaje taka sama, co w niektórych przypadkach może być mylące, bo kryteria klasyfikacyjne się zmieniają. Tak np. temperatura zapłonu cieczy palnej wynosi obecnie < 60°C (było 55), a nawet < 75°C dla ropopochodnych. Nowa ustawa o odpadach wprowadziła nową właściwość niebezpieczną: H13 – właściwości uczulające. Dawne H13 „przeskoczyło” H14 i stało się H15 – odpady uwalniające substancje niebezpieczne.  H5 – właściwości szkodliwe stały się nową właściwością HP6 STOT – działanie toksyczne na narządy docelowe przy narażeniu jednorazowym lub wielokrotnym. Czy nie uwzględnia się już działania szkodliwego? Uwzględnia, lecz ta właściwość niebezpieczna mieści się obecnie we właściwościach toksycznych HP6. Właściwości niebezpieczne – o numerach 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 13, 14 (zapisane w tabeli grubą czcionką), które dotychczas przypisywano na bazie przepisów z dyrektyw, obecnie klasyfikowane są na bazie rozporządzenia CLP.

Dlaczego zmieniono sygnatury właściwości niebezpiecznych z H na HP? To też „wina” CLP, które zwroty ryzyka R zastąpiło zagrożeniami H. Aby nie było nieporozumień, przepisy odpadowe „uciekły” w skrót HP (od hazardous properties, czyli właściwości niebezpieczne). 

Decyzję w zakresie przypisywania właściwości niebezpiecznej HP9 – zakaźne, rozporządzenie Komisji (UE) nr 1357/2014 pozostawia krajom członkowskim.

Co aktualnie jest obowiązującym prawem w klasyfikacji odpadów niebezpiecznych?
Akty prawne UE rangi rozporządzenia wchodzą bezpośrednio do stosowania w systemach prawnych krajów członkowskich. Oznacza to, że obowiązująca klasyfikacja odpadów niebezpiecznych od 1 czerwca 2015 r. zapisana jest w rozporządzeniu Komisji nr 1357/2014. Wyjątkiem jest właściwość niebezpieczna HP9 – zakaźne, która do 23 stycznia jest diagnozowana zgodnie z zapisami rozporządzenia ministra środowiska z 13 maja 2004r. (Dz.U. 2004.128.1347) w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne. Ponieważ rozporządzenie to wygasa z mocy zapisów nowej ustawy o odpadach, należy jak najszybciej ogłosić nowe rozporządzenie w tej sprawie. Problemem jest jednak fakt, że projekt tego rozporządzenia, będącego aktualnie na etapie notyfikacji, oprócz polskich zasad klasyfikacji odpadów zakaźnych, bezprawnie wprowadza także zapisy dotyczące wszystkich pozostałych właściwości niebezpiecznych odpadów. Rozporządzenie ministra środowiska w sprawie szczegółowych warunków uznania odpadów niebezpiecznych za inne niż niebezpieczne to na razie tylko projekt, należy więc poczekać, jaka będzie ostateczna decyzja ustawodawcy.  

Potencjalne konsekwencje dla wytwarzających odpady
Zmiany, jakie przynoszą nowe zasady klasyfikacji odpadów w zakresie właściwości niebezpiecznych mogą mieć zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania podmiotów wytwarzających odpady. Tak jak wspomniałam, odpad o tym samym składzie, klasyfikowany do tej pory jako inny niż niebezpieczny, po przeprowadzeniu klasyfikacji według nowych przepisów, może być uznany za odpad niebezpieczny lub odwrotnie.

Zmiana kodu wytwarzanego odpadu
Katalog odpadów jest tak sformułowany, że często dla tych samych rodzajów odpadów przewiduje występowanie dwóch kodów odpadów, tzw. zwierciadlanych: innych niż niebezpieczne i niebezpiecznych. Jeżeli nowa klasyfikacja wytwarzanego odpadu doprowadzi do zmiany w zakresie: niebezpieczne – inny niż niebezpieczny, to zmianie podlega także kod odpadu. Zmiana przypisanego kodu odpadu może być tylko zabiegiem formalnym. Od tego momentu wytwarzający odpad będzie przekazywać go pod innym kodem, co będzie miało swoje odbicie w Kartach Ewidencji Odpadów, Kartach Przekazania Odpadów oraz Sprawozdaniach Rocznych. Dobrze jednak odnotować sobie podstawę tej zmiany w dokumentach firmy, by uniknąć zbędnych pytań organów kontrolnych. Wszak kontrola może odbyć się za kilka lat (5 lat), kiedy już nie będzie się w firmie dobrze pamiętać przyczyn tych zmian. Zmiana wymaga także sprawdzenia decyzji odbierających odpady w zakresie tego nowego kodu. Może się okazać, że transportujący, zbierający czy przetwarzający odpady nie posiada tego kodu w swojej decyzji i należy zmienić odbiorcę.

Przejście na kod odpadu niebezpiecznego generuje nową obligację – przeprowadzenie klasyfikacji ADR odpadu (UoO art. 24.2 Transport odpadów niebezpiecznych odbywa się z zachowaniem przepisów obowiązujących przy transporcie towarów niebezpiecznych). Wynikiem tego procesu może być powstanie obligacji przewozu odpadu w warunkach pełnego ADR (z użyciem pojazdów znakowanych tablicami barwy pomarańczowej). Firma w takim przypadku ma obowiązek zatrudnienia doradcy DGSA (Dangerous Goods Safety Adviser – doradca ds. bezpieczeństwa w transporcie) oraz składanie rocznych sprawozdań z przewozu towarów niebezpiecznych.

Zmiana posiadanej decyzji administracyjnej
Podmiot wytwarzający odpady, działający na podstawie posiadanej decyzji administracyjnej, zobowiązany jest wytwarzać odpady zgodnie z posiadaną decyzją odpadową. Zmiana klasyfikacji, a w konsekwencji zmiana kodu wytwarzanego odpadu może zaowocować obowiązkiem wystąpienia o zmianę tej decyzji. Są to dodatkowe koszty dla przedsiębiorców.

Wystąpienie o uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów
Przepisy zawarte w Prawie ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232 j.t. art. 180a) limitują roczną ilość odpadów powstających z eksploatacji instalacji, jaka dopuszcza funkcjonowanie podmiotu gospodarczego bez obowiązku posiadania odpadowej decyzji administracyjnej. Dla wytwarzania odpadów niebezpiecznych limit ten jest wyznaczony na poziomie 1 Mg/rok. Jest to bardzo niewielka ilość odpadów i jeżeli przydarzy się, że któryś z wytwarzanych odpadów zmieni status z innego niż niebezpieczny na niebezpieczny, to łatwo tę granicę przekroczyć. Wtedy automatycznie, bez zmieniania sposobu i wielkości produkcji można „wkroczyć w obowiązek posiadania pozwolenia odpadowego”. Może to być przykrą niespodzianką, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, które nie mają wyspecjalizowanych służb ochrony środowiska. Co więcej, firmy konsultingowe rozliczające wytwarzanie odpadów czy przygotowujące dokumenty dla tego rodzaju wystąpień mogą być potraktowane przez właścicieli tych przedsiębiorstw jako „wyłudzacze pieniędzy”, gdy zgłaszają klientowi ten stan rzeczy.

Potencjalne konsekwencje dla gospodarujących odpadami
Zmiana dopuszczalnych sposobów odzysku lub unieszkodliwiania
Jak już wspominałam na początku artykułu, zmiany sposobu klasyfikacji odpadów dyskutowane były w UE od samego początku uchwalenia rozporządzenia CLP. Specjaliści bardzo szybko zauważyli, że część odpadów innych niż niebezpieczne według nowej klasyfikacji stanie się niebezpieczna, co implikuje szereg znaczących konsekwencji. W gospodarowaniu odpadami niebezpiecznymi jest więcej ograniczeń:
a)    obowiązek kontroli tych odpadów rozumiany jako śledzenie ich życia od wytworzenia do końcowego zagospodarowania (art. 17 dyrektywy odpadowej),
b)    zakaz mieszania odpadów niebezpiecznych (art. 18 dyrektywy odpadowej),
c)    obowiązek odpowiedniego pakowania i ostrzegania o właściwościach niebezpiecznych (art. 19 dyrektywy odpadowej oraz kodeks pracy dział X),
d)    szczelny system zezwoleń na działania związane z gospodarka odpadami (art. 23–25 dyrektywy odpadowej),
e)    bardziej rygorystyczny system dopuszczenia do składowania (dyrektywa składowiskowa),
f)    inwestycje gospodarowania odpadami niebezpiecznymi trudniej zlokalizować, wybudować, prowadzić i zamykać,
g)    zakłady gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, już od niewielkich zdolności przerobowych, podlegają ograniczeniom – wejście w obowiązek uzyskania pozwolenia zintegrowanego, w tym poddanie stosowanych technologii procedurze zgodności z BAT (najlepsza dostępna technologia).
h)    wejście w obowiązek uzyskania pozwolenia zintegrowanego dla zbierających odpady
Rozporządzenie ministra środowiska z 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U.2014.1169) w art. 5.5 wprowadza limit 50 Mg odpadów niebezpiecznych w magazynie. Oznacza to, że nawet zbierający odpady, którzy zamierzają magazynować odpady niebezpieczne w ilościach jednorazowych ponad 50 Mg, będą podlegać obowiązkowi uzyskiwania pozwolenia zintegrowanego. Jest to problem, szczególnie, że magazyn w interpretacji prawa ochrony środowiska nie jest instalacją i do tej pory nie był brany pod uwagę jako powód do wydawania pozwolenia zintegrowanego, bez względu na rozmiar.

Wnioski końcowe
Jak widać, w sprawie odpadów dzieje się wiele. Za to dużo mniej mówi się i pisze o tym w krajowych publikatorach. W odróżnieniu od unijnych portali (np. http: //ec.europa.eu/environment/waste/studies/index.htm), gdzie jest sporo informacji na ten temat. Powstają kolejne raporty i przewodniki dotyczące klasyfikacji odpadów. Chodzi wszak o to, by nie zahamować rozwoju młodej branży odpadowej i spowodować przejście w kierunku recyklingu w przetwarzaniu odpadów. Znajomość składu i własności odpadów stanowi podstawę ekonomicznego i nie stwarzającego zagrożenia dla ludzi i środowiska recyklingu. Wiedza ta jest u wytwarzających odpady i winna być przekazywana dalej „w łańcuchu dostaw”, jak się to mówi w rozporządzeniu REACH.

W Polsce niestety nie ma dobrych tradycji w tym zakresie. Gospodarowanie odpadami, pomimo widocznych postępów, jest traktowane jako zbędna konieczność. Wystąpienia o decyzję administracyjną na wytwarzanie odpadów, z powodu braku dobrych przewodników dla przedsiębiorców, są przygotowywane metodą „kopiuj-wklej” przez firmy zewnętrzne, przy minimalnym wkładzie intelektualnym samych zainteresowanych.

Zmiany w klasyfikacji odpadów, wynikające ze zmian w klasyfikacji chemikaliów to dobry moment na dokonanie rzetelnej oceny wytwarzanych odpadów na bazie informacji od zakładowych technologów. Wtedy też może okazać się, że zaproponowanie procesów recyklingu odpadów będzie łatwiejsze, a przecież do tego zmierzamy.

Końcowa kwestia – czy zmiany były konieczne? Odpowiedź brzmi tak, jeżeli odpady mają być potencjalnym surowcem, a przecież do tego dążymy. Trzeba więc o tych zmianach mówić, nagłaśniać ich przyczyny i tłumaczyć ich zasadność. Komu tłumaczyć? Przede wszystkim przedsiębiorcom, by uwierzyli, że te ciągłe wydatki na gospodarkę odpadami mają globalny sens.

Monika Malicka
Malex
Łódź