Gospodarowanie elektroodpadami tematem obrad Rady Ministrów

Projekt ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym zawiera regulacje wynikające z dyrektywy 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE), natomiast pozostałe zagadnienia zostały przeniesione z obowiązującej ustawy.

Przepisy zaproponowane w projekcie ustawy mają przyczynić się do zwiększenia masy zbieranego zużytego sprzętu, a tym samym do osiągania minimalnych poziomów zbierania tych odpadów, odzysku oraz przygotowania do ponownego użycia i recyklingu. W praktyce chodzi o rozwiązania zapewniające właściwe zbieranie takich zużytych urządzeń i ich prawidłowe przetwarzanie (tylko w zakładach przetwarzania) w celu odzyskania cennych surowców wtórnych w sposób bezpieczny dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska naturalnego.

Zgodnie z projektem ustawy sprzedawca detaliczny sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, sprzedający sprzęt w sklepach o powierzchni poświęconej sprzedaży tego sprzętu wynoszącej co najmniej 400 m2, będzie obowiązany do nieodpłatnego przyjęcia małogabarytowego zużytego sprzętu, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 25 cm bez konieczności zakupienia przez nabywcę nowego sprzętu. Ponadto sprzedawca, dostarczając nabywcy nowy sprzęt, obowiązany będzie odebrać zużyty sprzęt nieodpłatnie z miejsca dostawy nowego sprzętu, o ile zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju i pełnił te same funkcje co sprzęt dostarczony.

W zakresie poziomów zbierania zużytego sprzętu projekt ustawy zakłada, że do końca 2015 r. przedsiębiorca wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych będzie obowiązany do osiągania dotychczasowego minimalnego poziomu zbierania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości stanowiącej co najmniej 35 proc. (tj. 4 kg na mieszkańca rocznie) masy wprowadzonego na rynek sprzętu w 3 poprzednich latach. Natomiast w kolejnych latach konieczny do osiągnięcia poziom zbierania zużytego sprzętu będzie sukcesywnie wzrastał, i tak od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. wprowadzający sprzęt będzie obowiązany do osiągania minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu, które wynoszą nie mniej niż 40% masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w 3 poprzednich latach. Kolejno w 2018 r. - 50%, w 2019 r. - 55%, w 2020 r. - 60% a od 1 stycznia 2021 r. - nie mniej niż 65% masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w 3 poprzednich latach. Od 2015 r. również poziomy odzysku i recyklingu zostaną zwiększone o 5%.

W projekcie ustawy (za dyrektywą 2012/19/UE) przewidziano przepisy dotyczące przemieszczania używanego sprzętu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest zużytym sprzętem, w celu ograniczenia nielegalnego transportu odpadów (deklarowanych jako sprawny sprzęt). Przewożący taki sprzęt będzie zobowiązany okazać dokumenty poświadczające, że jest to transport produktów, a nie odpadów. Jednocześnie wskazano sytuacje, w których transportujący nie musi posiadać wszystkich dokumentów, np. w przypadku przewożenia używanego sprzętu do naprawy na podstawie gwarancji.

W projekcie ustawy dodatkowo wprowadzono zakaz zbierania niekompletnego zużytego sprzętu oraz części z takich zużytych urządzeń przez podmioty inne niż prowadzący zakłady przetwarzania, odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości oraz prowadzący punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w gminie (PSZOK). Rozwiązanie to ma zminimalizować nielegalny i przede wszystkim niebezpieczny dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego demontaż zużytego sprzętu w celu sprzedaży pewnych jego elementów do tzw. punktów skupu złomu i uzyskania z tego procederu korzyści finansowej. Wskazano też, że zbieranie i transport zużytego sprzętu mają być prowadzone zgodnie z wymogami ustawy o odpadach.

Zawarto również nowe rozwiązania dotyczące audytu zewnętrznego. Celem takiego audytu będzie sprawdzanie, czy organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz prowadzący zakłady przetwarzania przestrzegają prawa ochrony środowiska w szczególności w zakresie gospodarowania zużytym sprzętem. Rozwiązanie to zapewni rzetelne i obiektywne sprawdzanie wiarygodności danych zawartych w dokumentach ewidencyjnych, celnych i fakturach.