Klasyfikacja odpadów, czyli małpa z brzytwą

Już sama definicja – Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany – zmusza nas do klasyfikowania WSZYSTKIEGO jako odpad, co jest wierutną bzdurą.

Ustawodawca nie przewidział możliwości wykorzystania produktów ubocznych jako pełnowartościowych surowców do produkcji innych wyrobów. Jakiekolwiek wykorzystanie w części lub w całości produktów ubocznych jest w myśl obowiązujących przepisów  ODZYSKIEM odpadów, który wymaga zezwolenia. Ale to temat na osobne przemyślenia.

Skoro ustaliliśmy już, że odpadem jest wszystko, co nie jest produktem, spróbujmy określić właściwy kod odpadu zgodny z rozporządzeniem ministra środowiska z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2001 Nr 112 poz. 1206).

Na wstępie rozporządzenia znajdziemy najważniejszą informację: określenie odpadów zależy od źródła ich powstawania. Ta wstępna klasyfikacja jest dla nas podstawą. Jeżeli nie określimy na wstępie ŹRÓDŁA powstawania naszych odpadów, tym większa będzie szansa na błędną klasyfikację przy dalszym postępowaniu z odpadami.

Katalog odpadów dzieli odpady w zależności od źródła ich powstawania na 20 następujących grup:

• grupa 01 – odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin,
• grupa 02 – odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności,
• grupa 03 – odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury,
• grupa 04 – odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego,
• grupa 05 – odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla,
• grupa 06 – odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej,
• grupa 07 – odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej,
• grupa 08 – odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich,
• grupa 09 – odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych,
• grupa 10 – odpady z procesów termicznych,
• grupa 11 – odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych,
• grupa 12 – odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych,
• grupa 13 – oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19),
• grupa 14 – odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08),
• grupa 15 – odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach,
• grupa 16 – odpady nieujęte w innych grupach,
• grupa 17 – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych),
• grupa 18 – odpady medyczne i weterynaryjne,
• grupa 19 – odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych,
• grupa 20 – odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie.

Pamiętajmy, że katalog odpadów obejmuje dużą ilość substancji i przedmiotów. Podstawowa klasyfikacja odpadów opiera się na źródle ich powstawania, a następnie na surowcu, z jakiego są wykonane, stanu skupienia, składu chemicznego, toksyczności, stopnia zagrożenia dla środowiska oraz stopnia przydatności do dalszego wykorzystania.

Najczęstszym błędem popełnianym podczas klasyfikacji wytwarzanych przez nas odpadów jest identyfikowanie ich jako grupę 19. Już pierwsze słowa w nazwie grupy mówią nam, że możemy zakwalifikować do niej jedynie odpady, które objęte są koniecznością uzyskania zezwolenia na odzysku odpadów. Przyjrzyjmy się szczególnie odpadom o kodzie 19 12 01 – papier i tektura. Do tej grupy mogą być klasyfikowane odpady pochodzące z sortowni, zakładów demontażu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (często zdarzają się kartonowe wkładki, np. w radioodbiornikach starego typu) oraz odpady pochodzące z firm zajmujących się niszczeniem dokumentów. Nie należy do tej grupy klasyfikować odpadów opakowaniowych z grupy 15, nawet jeśli zostały przesortowane.

Jednym z najczęstszych przykładów, jakie omawiam podczas szkoleń, jest plastikowe krzesło ogrodowe, które może być zaklasyfikowane przez wytwórcę odpadów jako odpad o kodzie 07 02 13 – odpady z tworzyw sztucznych (podczas produkcji jedno z krzeseł było wybrakowane) lub jako kod 16 03 06 – organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 05, 16 03 80, do których zaliczone zostanie krzesło ogrodowe z tworzywa sztucznego wycofane przez producenta jako produkt nieodpowiadający wymaganiom (zwrot w drodze reklamacji), ale również jako odpad o kodzie 20 01 39 – tworzywa sztuczne, jeśli zostanie wytworzone w gospodarstwie domowym (po pewnym czasie krzesło się połamało).

Jak widać ustalenie źródła powstania odpadu pozwoli nam na prawidłową klasyfikację. W klasyfikacji odpadów przydatna będzie zamieszczona obok tabela podziału odpadów.


Dodatkowo korzystajmy z poniższego systemu klasyfikacji odpadów:

• wg źródła postawania w grupach 01 do 12 lub 17 do 20, przypisując im odpowiedni kod sześciocyfrowy określający rodzaj odpadu (wyłączając kody kończące się na 99),
• w przypadku nie odnalezienia odpowiedniej pozycji ww. grupach, odpady klasyfikuje się w grupach 13, 14 i 15,
• w przypadku nie odnalezienia odpowiedniej pozycji grupach 13, 14 i 15, odpady klasyfikuje się w grupie 16, zawierającej odpady nieujęte w innych grupach,
• w przypadku nie odnalezienia odpowiedniej pozycji ww. grupach, odpady klasyfikuje się w grupie 16, zawierającej odpady nieujęte w innych grupach,
• w przypadku nie odnalezienia odpowiedniej pozycji w grupie 16, odpady klasyfikuje się w grupie według źródła powstawania, przypisując im kod kończący się na 99 (inne niewymienione odpady). Pamiętajmy jednak, że w przypadku zaklasyfikowania jakiegokolwiek odpadu do kodu zakończonego cyframi 99 możemy zostać wezwani do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości fizyko-chemicznych odpadu.

Anna Gudowska
darsoft.pl
Częstochowa